5 fouten waarvan ik geleerd heb

Teamcoaching is een vak apart. In de acht jaar dat ik dit vak beoefen, heb ik mijn neus vaak gestoten. Denk aan niet aangehaakte deelnemers of het aangaan van welles-nietes discussies, het spannende gesprek uit de weg gaan, te theoretisch blijven en verwachten dat inzicht vanzelf wel tot gedragsverandering zal leiden… En zo kan ik nog wel even doorgaan.

Al doende leert men gelukkig, en ik stoot mijn neus steeds minder. Ik deel deze valkuilen graag met je, wellicht herken je er een paar.

1. Geen kwetsbaarheid laten zien

Misschien wel de grootste les die ik leerde, was tijdens een leergang Deep Democracy. We deden een Check-In en iedereen vertelde iets over de vraag ”Hoe gaat het met je?”. De begeleidster startte als eerste. Ze deelde direct een persoonlijk verhaal en liet er zelfs een traan bij. “Huh, dat is merkwaardig” dacht ik nog… Wat er toen gebeurde! De een na de ander deelde een persoonlijk verhaal op een dieper niveau dan normaal verwacht. Dit zorgde voor een vliegende start tijdens de rest van de cursus.

Vanaf dat moment maak ik bewust gebruik van de unieke positie als begeleider door mijzelf als eerste kwetsbaar op te stellen. Dit heeft een positief effect op de kwetsbaarheid die deelnemers opzoeken.

2. Ik weet het beter

Ik ben een denker en vak-idioot. Vaak ben ik in mijn hoofd al 3 stappen op een team voor en heb ik mijn analyse al klaar. Dit is er aan de hand en dat is nodig om het team te verbeteren. Dat is handig voor het vormen van hypotheses, maar gaat in de weg zitten als je het als waarheid gaat zien. En dat heb ik lang gedaan. Het resultaat? Ik verloor de groep.

Mijn analyse, mijn waarheid, hoe waar ook, is maar één van de waarheden. De kunst in teamcoaching is om juist de waarheden van teamleden naar boven te halen en deze te verbinden.

3. Vragen op inhoud beantwoorden

In het verlengde hiervan ben ik op een gegeven moment gestopt met het te snel beantwoorden van inhoudelijke vragen. Vaak zit er een behoefte onder een vraag die veel waardevoller is om naar boven te halen.

Zo vroeg een teamlid mij eens hoe ik tegen leiderschap in teams aankeek. Ik had mijn valkuil toen al in de smiezen dus zei: “Ik heb wel ideeën, maar vanwaar je vraag?”. Het bleek dat zij ontevreden was met de huidige leidinggevende en er volgde een mooi gesprek over het leiderschap van deze teamleider. Ik was blij dat ik geen theoretische verhandeling was begonnen!

4. Te veel theorie

Lange tijd heb ik de wijsheid van David A. Kolb genegeerd. Ik ben zelf gewend om vanuit inzicht te ontwikkelen. Theorie begrijpen en op mijzelf toepassen. Kolb leert ons echter dat mensen verschillende leerstijlen kunnen hebben. De een start bij Theorie, de ander vanuit Ervaring, Reflectie of juist Praktisch tips. Ik startte mijn workshops rondom de Teamrollen van Belbin vaak met het neerzetten van het model. Het viel mij wel op dat mensen mij dan soms erg glazig aan zaten te kijken.

Tegenwoordig start ik bijna altijd met een ervaringsoefening. Denk bijvoorbeeld aan de Marshmallow Challenge of de simpelere Toren van Papier. Na reflectie op de ervaring, komt de theorie veel beter binnen.

5. De luidste stem volgen

Tot slot een fout die ervoor zorgt dat patronen niet doorbroken worden, maar juist versterkt. In teams zie je vaak dat er 3 of 4 mensen zijn die 90% van de tijd aan het woord zijn. Bij het stellen van een vraag (bv “Kunnen we verder?”) zullen deze mensen vaak als eerste antwoorden. Te vaak heb ik dat antwoord aangezien voor de behoefte van de hele groep. Door hier vervolgens naar te handelen, verlies je als begeleider je neutraliteit. Je voegt je namelijk bij het dominante geluid in het team. Hiermee misken je de minderheid (de niet gehoorde stem) en daar zit nu vaak juist het probleem!

Dus: ga op zoek naar “het andere geluid” door vervolgens te vragen:
• Voor wie geldt dit ook
• Is er nog een heel ander geluid? / Wie denkt hier heel anders over?

Het gesprek wordt er hiermee niet makkelijker op, maar a) je behoudt je neutraliteit als begeleider en b) je kunt het team leren omgaan met het nemen van betere besluiten waar iedereen achter staat.

Nieuwsgierig naar meer van deze visie? Lees daarvoor de blog van Liz Triepels over Deep Democracy.